اسید آسکوربیک | ویتامین C

اسید آسکوربیک (Ascorbic Acid)، که به طور گسترده با نام “ویتامین C” شناخته می‌شود، یک ترکیب آلی محلول در آب با خواص آنتی‌اکسیدانی قوی است. این ماده برای رشد، ترمیم بافت‌ها، و عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن انسان ضروری است. فرمول شیمیایی این ماده C6H8O6 بوده و نقش مهمی در فرآیندهای بیوشیمیایی بدن ایفا می‌کند. ویتامین C به دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی، از سلول‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت کرده و به حفظ سلامت عمومی بدن کمک می‌کند.

خرید اسید آسکوربیک

خرید اسید آسکوربیک را می توانید از شرکت معتبر تامین کننده مواد شیمیایی یعنی شرکت نماشیمی تجارت انجام دهید. برای این منظور به سایت شرکت مراجعه و یا  با کارشناسان نماشیمی در تماس باشید.

تاریخچه تولید اسید آسکوربیک

در اوایل قرن بیستم، بیماری اسکوربوت (Scurvy) به عنوان یک مشکل شایع در میان دریانوردان شناخته شد. این بیماری که با علائمی مانند خونریزی لثه، ضعف عمومی، و زخم‌های پوستی همراه بود، ناشی از کمبود ماده‌ای بود که بعدها “ویتامین C” نام گرفت. در سال 1928، آلبرت سنت‌گیورگی، دانشمند مجارستانی، این ویتامین  را از فلفل دلمه‌ای استخراج کرد و در سال 1933، شیمیدان سوئیسی تادئوس رایشتاین موفق به سنتز صنعتی آن از گلوکز شد. این روش که به “فرآیند رایشتاین” معروف است، نقطه عطفی در تولید انبوه این ماده بود.

روش‌های تولید اسید آسکوربیک

فرآیند رایشتاین

این روش سنتی شامل چندین مرحله شیمیایی و بیوشیمیایی است:

هیدروژناسیون گلوکز به سوربیتول

گلوکز تحت فشار و با استفاده از کاتالیزور به سوربیتول تبدیل می‌شود.

اکسیداسیون میکروبی سوربیتول به سوربوز

میکروارگانیسم‌هایی مانند Acetobacter برای این تبدیل استفاده می‌شوند.

واکنش‌های شیمیایی برای تولید اسید آسکوربیک

سوربوز در مراحل شیمیایی بعدی به اسید آسکوربیک تبدیل می‌شود.

روش بیوتکنولوژیکی

روش‌های مدرن‌ تر از میکروارگانیسم‌های اصلاح‌ شده ژنتیکی برای تولید مستقیم این ماده از گلوکز استفاده می‌کنند. این روش‌ها بازدهی بالاتر، هزینه کمتر، و آلودگی زیست‌ محیطی کمتری دارند. برای مثال، با استفاده از باکتری‌های مهندسی‌ شده، فرآیند تولید ساده‌تر شده و نیاز به مراحل شیمیایی پیچیده کاهش یافته است.

فروش اسید آسکوربیک

فروش این ماده توسط شرکت نماشیمی و به صورت عمده در بسته بندی کارتن های  25 کیلوگرمی انجام می شود. جهت خرید با همکاران نماشیمی در ارتباط باشید.

ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی اسید آسکوربیک

تمامی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آن در قالب جدول ذیل گردآوری شده است. همچین این  ماده به دلیل ناپایداری در برابر عوامل محیطی، باید در شرایط مناسب نگهداری شود تا خواص خود را حفظ کند.

کاربردهای اسید آسکوربیک در صنایع مختلف

صنایع غذایی

به عنوان آنتی‌اکسیدان، نگهدارنده رنگ و طعم، و مکمل غذایی در محصولاتی مانند آب‌ میوه‌ها، کنسروها، و غذاهای فرآوری‌ شده استفاده می‌شود.

صنایع دارویی

در تولید مکمل‌های تقویتی، قرص‌های جوشان، و محصولاتی برای افزایش جذب آهن کاربرد دارد.

صنایع آرایشی و بهداشتی

در سرم‌ها، کرم‌های ضد چروک، و محصولات روشن‌ کننده پوست به دلیل خواص آنتی‌ اکسیدانی و تحریک کلاژن‌ سازی استفاده می‌شود.

صنایع شیمیایی

به عنوان عامل احیا کننده در واکنش‌های شیمیایی و در فرآیندهای صنعتی خاص کاربرد دارد.

کشاورزی

در برخی موارد برای بهبود رشد گیاهان و محافظت از محصولات کشاورزی در برابر استرس اکسیداتیو استفاده می‌شود.

تاثیر اسید آسکوربیک در بدن انسان

ویتامین C نقش‌های متعددی در بدن دارد:

تقویت سیستم ایمنی

با افزایش تولید گلبول‌های سفید و تقویت عملکرد آنها، به پیشگیری از عفونت‌ها کمک می‌کند.

تولید کلاژن

برای سلامت پوست، رگ‌های خونی، استخوان‌ها، و غضروف‌ها ضروری است.

افزایش جذب آهن

به ویژه از منابع گیاهی، که برای پیشگیری از کم‌خونی مفید است.

بهبود زخم‌ها

با تسریع در ترمیم بافت‌ها و کاهش التهاب.

محافظت در برابر استرس اکسیداتیو

به عنوان یک آنتی‌اکسیدان، از سلول‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند.

منابع طبیعی اسید آسکوربیک

این ماده در بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شود. در مرکبات مانند پرتقال، لیمو، گریپ‌ فروت. در  میوه‌های دیگر مانند کیوی، توت‌فرنگی، انبه، آسرولا (منبع بسیار غنی) و در سبزیجات مانند فلفل دلمه‌ای (به‌ویژه نوع قرمز)، کلم بروکلی، اسفناج و گوجه‌ فرنگی یافت می شود. همچنین میزان این اسید در مواد غذایی ممکن است به دلیل پخت‌ و پز، نگهداری طولانی‌ مدت، یا قرار گرفتن در معرض نور کاهش یابد.

برندهای معتبر اسید آسکوربیک

در بازار جهانی با برندهای مختلفی عرضه می‌شود که از جمله معروف‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

اسید آسکوربیک زیبو (Zibo)

این برند چینی به دلیل خلوص بالا (99.8%) و کیفیت مناسب در گریدهای غذایی و دارویی بسیار محبوب است. برند زیبو معمولاً در بسته‌ بندی‌های 25 کیلوگرمی عرضه شده و به دلیل قیمت رقابتی، گزینه‌ای ایده‌آل برای تولیدکنندگان صنایع غذایی و دارویی است. این برند به دلیل پایداری خوب و استانداردهای بالای تولید، در بازار ایران نیز تقاضای زیادی دارد.

اسید آسکوربیک هنان (Henan)

برند هنان نیز از تولیدکنندگان معتبر چینی است که اسید آسکوربیک را در گریدهای خوراکی و صنعتی ارائه می‌دهد. این برند به دلیل کیفیت قابل اعتماد و قیمت مناسب، در صنایع غذایی (مانند تولید سوسیس و کالباس) و دارویی کاربرد گسترده‌ای دارد. برند هنان معمولاً در بسته‌بندی‌های 25 کیلوگرمی عرضه شده و تاریخ انقضای آن (حدود 3 ماه برای برخی محصولات) باید هنگام خرید بررسی شود.

اسید آسکوربیک CSPC

این برند (که گاهی به عنوان CSP نیز شناخته می‌شود) یکی دیگر از گزینه‌های موجود در بازار ایران است که توسط شرکت‌هایی مانند نماشیمی تجارت عرضه می‌شود. برند  CSPC به دلیل کیفیت مناسب و انطباق با استانداردهای غذایی و دارویی، برای استفاده در محصولاتی مانند مکمل‌های غذایی و فرآورده‌های گوشتی مناسب است. این برند نیز در بسته‌بندی‌های 25 کیلوگرمی ارائه می‌شود و برای خرید عمده توصیه می‌شود.

تاثیر ویتامین C بر پوست

یکی از محبوب‌ ترین مواد در محصولات مراقبت از پوست است. این ویتامین با خنثی‌سازی رادیکال‌های آزاد ناشی از اشعه UV و آلودگی، از پوست در برابر پیری زودرس محافظت می‌کند. همچنین، با تحریک سنتز کلاژن، به بهبود استحکام و انعطاف‌ پذیری پوست کمک می‌کند. استفاده موضعی از آن در سرم‌ها و کرم‌ها می‌تواند لک‌های پوستی را کاهش داده و رنگ پوست را روشن‌تر کند. برای اثربخشی بهتر، توصیه می‌شود از محصولاتی با غلظت 10-20% ویتامین C و pH پایین (حدود 3.5) استفاده شود.

نقش ویتامین C در پیشگیری از بیماری‌ها

به دلیل خواص آنتی‌ اکسیدانی و نقش آن در تقویت سیستم ایمنی، در پیشگیری از برخی بیماری‌ها مؤثر است:

بیماری‌های قلبی-عروقی

با کاهش اکسیداسیون کلسترول LDL و بهبود سلامت عروق.

سرطان

برخی مطالعات نشان می‌دهند که مصرف کافی آن می‌تواند خطر برخی سرطان‌ها را کاهش دهد.

بیماری‌های چشمی

مانند آب مروارید، به دلیل محافظت از بافت‌های چشم در برابر استرس اکسیداتیو.

توصیه‌های مصرف روزانه ویتامین C

مقدار توصیه‌ شده روزانه (RDA) آن بسته به سن، جنسیت، و شرایط خاص متفاوت است:

بزرگسالان (مردان)

90 میلی‌گرم

بزرگسالان (زنان)

75 میلی‌گرم

زنان باردار

85 میلی‌گرم

زنان شیرده

120 میلی‌گرم

کودکان (1-3 سال)

15 میلی‌گرم

کودکان (4-8 سال)

25 میلی‌گرم

سیگاری‌ها به دلیل استرس اکسیداتیو بالاتر، باید 35 میلی‌گرم بیشتر از مقدار توصیه‌ شده مصرف کنند.

کمبود ویتامین C و بیماری اسکوربوت

کمبود ویتامین C می‌تواند منجر به بیماری اسکوربوت شود که علائم آن شامل خستگی و ضعف عمومی، خونریزی لثه و لق شدن دندان‌ها، درد مفاصل و عضلات و زخم‌های پوستی و تاخیر در بهبود زخم‌ها می باشد. این بیماری در گذشته در میان دریانوردان شایع بود، اما امروزه با دسترسی به منابع غذایی غنی از این ماده نادر است.

عوارض مصرف زیاد اسید آسکوربیک و نکات ایمنی

مصرف بیش از حد این ماده (بیش از 2000 میلی‌گرم در روز) می‌تواند عوارضی داشته باشد، از جمله ناراحتی‌های گوارشی مانند اسهال، نفخ، و گرفتگی معده، افزایش خطر تشکیل سنگ کلیه اگزالاتی، کاهش جذب ویتامین B12 و مس و علائم عمومی مانند تهوع، سردرد، و بی‌خوابی. این ماده همچنین باید در ظروف دربسته، دور از نور، گرما، و رطوبت نگهداری شود و در محیط‌های صنعتی، استفاده از ماسک، عینک ایمنی، و دستکش برای جلوگیری از تماس مستقیم الزامی است. همچنین در صورت تماس با پوست یا چشم، شستشو با آب فراوان توصیه می‌شود.

سوالات متداول

آیا مصرف ویتامین C باعث روشن‌ شدن پوست می‌شود؟

بله، با کاهش تولید ملانین و خنثی‌ سازی رادیکال‌های آزاد می‌تواند به روشن‌ تر شدن پوست و کاهش لک‌های پوستی کمک کند.

بهترین زمان مصرف مکمل ویتامین C چه زمانی است؟

بهتر است همراه غذا یا صبح‌ها با معده نیمه‌ پر مصرف شود تا جذب بهتری داشته باشد و احتمال ناراحتی معده کاهش یابد.

آیا مصرف زیاد این ماده خطرناک است؟

مصرف بیش از 2000 میلی‌گرم در روز ممکن است باعث عوارضی مانند سنگ کلیه، اسهال، و تحریک معده شود.

آیا ویتامین C می‌تواند سرماخوردگی را درمان کند؟

شواهد علمی نشان می‌دهد که ممکن است شدت و مدت سرماخوردگی را کاهش دهد، اما نمی‌تواند به طور کامل از آن پیشگیری کند.

آیا پخت غذا باعث از بین رفتن ویتامین آن می‌شود؟

بله، به گرما، نور، و اکسیژن حساس است و پخت طولانی‌مدت می‌تواند مقدار آن را در غذا کاهش دهد.

نتیجه‌ گیری

اسید آسکوربیک یا یکی از مهم‌ترین مواد مغذی برای حفظ سلامت بدن است. این ویتامین با نقش‌های متعدد در تقویت سیستم ایمنی، تولید کلاژن، محافظت از پوست، و پیشگیری از بیماری‌ها، جایگاه ویژه‌ای در تغذیه و صنایع مختلف دارد. تامین این ماده از منابع طبیعی مانند میوه‌ها و سبزیجات بهترین گزینه است، اما در صورت نیاز، برای تولید مکمل‌ها و مواد دارویی و غذایی می توانید این ماده را به صورت عمده از نماشیمی تهیه کنید.

منابع

NIH Office of Dietary Supplements , PubChem